Prawo pracy pod lupą, czyli 12 pytań i odpowiedzi o urlop macierzyński

wpis w: Dookoła Pracy | 54

 O tym jak bardzo prawo może być zawiłe i skomplikowane, już chyba każdy wie. „Prawo pracy pod lupą”, to cykl wpisów dotyczących zagadnień prawnych, które są istotne z punktu widzenia pracownika, a nie zawsze są w pełni jasne. Podajemy je w przystępnej formie pytań i odpowiedzi. Tym razem, poruszamy zagadnienia dotyczące urlopu macierzyńskiego.

 

  1. Ile przysługuje mi urlopu macierzyńskiego przy urodzeniu 1 dziecka?

20 tygodni, przy urodzeniu 1 dziecka przy 1 porodzie. Jeśli rodzisz bliźniaki, to ten czas się wydłuża. Zobacz w punkcie 2.

  1. Ile zatem przysługuje mi urlopu macierzyńskiego jeśli mam urodzić bliźniaki?

W tym przypadku jest to 31 tygodni, a jeśli byłaby to większa liczba dzieci, to przedstawia się taka sytuacja następująco:
a) 33 tygodni – w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie;
b) 35 tygodni – w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie;
c) 37 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.

3. Czy z urlopu macierzyńskiego mogę zacząć korzystać już przed narodzinami dziecka, czy dopiero po porodzie?
Owszem. Możesz skorzystać maksymalnie z 6 tygodni urlopu macierzyńskiego przed przewidzianym terminem porodu.

  1. Czy muszę wykorzystać w pełni przysługujący mi urlop macierzyński, czy też mogę szybciej wrócić do pracy?

Jeśli po porodzie wykorzystasz minimum 14 tygodniu urlopu, to masz pod pewnymi warunkami prawo zrezygnować z pozostałej części urlopu. Przeczytasz o tym w punkcie 5.
Jeśli posiadasz orzeczenie o niezdolności do pracy, to z urlopu macierzyńskiego możesz zrezygnować już po wykorzystaniu 8 tygodniu urlopu. Oczywiście również i tutaj są pewne warunki, które należy spełnić. Przeczytasz o tym w punkcie 6.

  1. Jakie są wspomniane warunki, abym mogła zrezygnować z pozostałej części urlopu macierzyńskiego po wykorzystaniu 14 tygodni?

Jest to możliwe wyłącznie wtedy, gdy ojciec wychowujący dziecko (zatrudniony w oparciu o umowę o pracę) pójdzie na 6 tygodni urlopu tacierzyńskiego (w 1 dziecka, bądź odpowiednio więcej w przypadku np. bliźniaków) i będzie sprawował osobistą opiekę.

  1. Jakie są wspomniane warunki, abym mogła zrezygnować z pozostałej części urlopu macierzyńskiego w przypadku, gdy mam orzeczenie o niezdolności do pracy?

Jest to możliwe, gdy pozostałą część urlopu wykorzysta ojciec dziecka, lub inny członek najbliższej rodziny, który jest pracownikiem bądź ubezpieczonym.

  1. Czy jest to urlop płatny, czy bezpłatny?

Jest to urlop płatny. O szczegółach piszemy w dalszej części artykułu.

  1. Piszecie, że urlop macierzyński trwa tylko 20 tygodni, a moje koleżanki są na macierzyńskim około roku. Jak to możliwe?

Wynika to z tego, że po 20 tygodniach urlopu macierzyńskiego można skorzystać z urlopu rodzicielskiego, który wynosi 32 tygodnia (w przypadku 1 dziecka), tak więc to jest wyłącznie skrót myślowy gdy mówimy, że urlop macierzyński trwa rok.

  1. Jaka jest wysokość zasiłku macierzyńskiego, który otrzymam?

Są trzy opcje:
a) 80 proc. podstawy wymiaru– w przypadku wystąpienia z wnioskiem o udzielenie urlopu rodzicielskiego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim w pełnym wymiarze, nie później niż 21 dni po porodzie. Zasiłek macierzyński wynosi wtedy 80 proc. podstawy wymiaru podczas urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego;
b) Jeśli przekroczysz termin złożenia wniosku o urlop rodzicielski w 21-dniowym terminie, to otrzymasz odpowiednio: 100% podstawy wymiaru zasiłku podczas urlopu macierzyńskiego, a na czas urlopu rodzicielskiego: 60%
c) Albo 100% kwoty, od której oblicza się wysokość zasiłku -> w sytuacji, gdy nie złożysz wniosku o urlop rodzicielski i po urlopie macierzyńskim zdecydujesz się powrócić do pracy.

10. Piszecie o jakiejś podstawie, od której wylicza się 100%, 80%, 60%. O co chodzi?
Podstawą do obliczenia wysokości zasiłku macierzyńskiego jest średnia zarobków uzyskanych  w ostatnich 12 miesiącach przed porodem.

  1. Czy jeśli nie mam pracy, to nie dostanę żadnego zasiłku?

Otrzymasz z uwagi na wprowadzone „kosiniakowe”. Każda osoba, niezależnie od tego, czy pracuje, czy jest ubezpieczona, czy studiuje bądź przebywa na bezrobociu otrzyma zasiłek w wysokości 1000 złotych przez 12 miesięcy od porodu.

  1. A jeśli średnia moich zarobków za ostatnie 12 miesięcy jest niższa niż 1000 złoty, to lepiej na tym wyjdą osoby, które nie pracują?

Nie. W tej sytuacji państwo dopłaca różnicę, każda kobieta musi dostać minimum 1 tys. zł zasiłku macierzyńskiego.

Artykuł powstał w oparciu o Kodeks Pracy (Ustawa z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy wraz z późniejszymi zmianami)


Tematyka prawa pracy dla przyszłych i aktualnych rodziców zainteresowała Cię? Przeczytaj również:

Prawo pracy pod lupą, czyli 9 pytań i odpowiedzi o urlop wychowawczy
Urlopy okolicznościowe na wyjątkowe sytuacje rodzinne – 10 pytań i odpowiedzi
Prawo pracy pod lupą: wpis dla przyszłego taty, czyli 10 pytań o urlop ojcowski i tacierzyński
Prawo pracy pod lupą, czyli 11 pytań i odpowiedzi o prawa kobiet w ciąży